માખીઓ અને તેના પ્રકારો વિશે
માખી, જેને અંગ્રેજીમાં "Fly" કહેવામાં આવે છે, એ એક નાનકડી કીડો છે જે વિવિધ પ્રકારની હોય છે, જેમ કે ઘરમાખી (House Fly), ફળમાખી (Fruit Fly) અને ભયંકર માખી (Blow Fly). આ કીડાઓ સામાન્ય રીતે પેઢીદારો અને રોગો ફેલાવનારા તરીકે ઓળખાય છે.
ઘર માખીઓ
ફાયદા: માખીઓ પણ નૈસર્ગિક ગઢણમાં એક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, કારણ કે તેઓ ખોરાકના વિઘટન, વનસ્પતિના નાશક પ્રાણીઓ અને રોગચાળો ઉભો કરવા માટે મદદરૂપ થાય છે.
નુકસાન: ઘરમા માખીઓ અવારનવાર આરોગ્ય માટે જોખમ બની શકે છે કારણ કે તેઓ બેક્ટેરિયા અને વિરુદ્ધાતમક પદાર્થો સાથે સંકળાય છે, જેના કારણે રોગ ફેલાઈ શકે છે.
ઘરમાખી, જેને વૈજ્ઞાનિક રીતે Musca domestica તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, એ એક સામાન્ય કીડો છે જેનો વિચાર ઘણી વખત ઘરમાં થાય છે. તે માનવ જીવન સાથે નિકટત્વ ધરાવે છે અને ઘણીવાર આરોગ્યના જોખમો સાથે સંકળાયેલી હોય છે.
ઓળખાણ:
આકાર: તે લગભગ 6-7 મિમી લાંબી હોય છે.
રંગ: તેમના શરીરનું રંગ કાળી અથવા ગ્રે હોય છે.
પાંદડા: તેમના પાંખ પારદર્શક અને લાંબી હોય છે.
જીવનચક્ર:
ઘરમાખીનો જીવનચક્ર લગભગ 30 દિવસથી 60 દિવસ સુધી ચાલે છે, જેમાં તેમણે અંડા, પોપા અને પુખ્ત માખી જેવી તબક્કાઓની શ્રેણી પસાર કરવી પડે છે.
આહાર:
તેઓ ખાસ કરીને બિનધારણાત્મક ખોરાક, ગંદગી, ઉંદર, ગ્રીસ, અને ખોરાકના અવશેષો પર નિર્ભર રહે છે.
તેઓ નકામી પદાર્થો અને સંક્રામક મ્યૂર જેવી બેક્ટેરિયા સાથે સંકળાયેલી હોય છે, જેના કારણે તેઓ માનવ આરોગ્ય માટે જોખમ બની શકે છે.
સ્વાસ્થ્ય જોખમો:
ઘરમાખીઓ ઘણા રોગો ફેલાવવા માટે ઓળખાય છે, જેમ કે ઇનફ્લુએન્ઝા, ટાઈફોઇડ, ડાયરીયાની બીમારીઓ, અને અન્ય સંક્રમક રોગો.
તેઓ ખોરાકની સુરક્ષા માટે નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે.
નાશ:
માખીઓથી બચવા માટે, ઘરોમાં નિયમિત સ્વચ્છતા રાખવી, ખોરાકને ઢાંકીને રાખવો, અને માખીઓને આકર્ષિત કરવાના સ્થળો પર નિયંત્રણ રાખવું જરૂરી છે.
તમે પેસ્ટિકાઇડ અથવા કુદરતી ઉપાયો જેમ કે લીમડો, આદુ, અથવા દાલચિનીનો ઉપયોગ કરીને પણ તેમને દૂર કરી શકો છો.
ઘરમાખીઓનું સંચાલન અને નિવારણ આરોગ્ય અને સુરક્ષાને જાળવવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
ભયંકર માખીઓ
અન્ય પ્રકારો: ધાનમાખી, ઉંદરમાખી વગેરે, પણ છે, જે વધારે ખતરનાક ગણાય છે.
ઉપચાર: માખીઓથી બચવા માટે કેટલાક ઉપાયો છે, જેમ કે ઘરમાં સફાઈ રાખવી, ખોરાકને ઢાંકીને રાખવું અને ફેલાવાની રીતો ન બનાવવી.
માખીઓનું જીવન ચક્ર સામાન્ય રીતે 30 દિવસથી 60 દિવસ સુધી હોય છે, અને આ પ્રક્રિયામાં તેઓ મંડળીઓ બનાવે છે, જેમ કે પોપા અને કોકન.
ભયંકર માખી, જેને અંગ્રેજીમાં Blow Fly કહેવામાં આવે છે, એ એક પ્રકારની માખી છે જેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Calliphora છે. આ કીડાઓ સામાન્ય રીતે ગંદગીઓ અને મરી ગયેલા પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે અને તેમનાં ઊંચા પ્રજનન દરને કારણે મોટા પ્રમાણમાં ફેલાય છે.
ઓળખાણ:
આકાર: ભયંકર માખીનો આકાર સામાન્ય રીતે 8-14 મિમી લંબાઈમાં હોય છે.
રંગ: તે મોટાભાગે ધુળિયું અથવા શાહ બાજુઓ સાથે ચમકદાર વાદળી કે લીલું હોઈ શકે છે.
પાંખ: તેમની પાંખ પારદર્શક અને લાંબી હોય છે.
આહાર:
ભયંકર માખી મુખ્યત્વે મરી ગયેલા પ્રાણીઓ, ગંદકી, અને હળવા કાર્બનિક પદાર્થો પર ભોજન કરે છે.
તેઓ ગંદા જગ્યા પર શાંતિથી બેસી શકે છે અને એથી તેઓ કેટલાક રોગચાળો ફેલાવવાના જોખમમાં હોય છે.
જીવનચક્ર:
ભયંકર માખીનો જીવનચક્ર લગભગ 20-30 દિવસ સુધી ચાલે છે, જેમાં તે અંડા, પોપા અને પુખ્ત માખીનું ટર્નિંગ કરતું હોય છે.
આરોગ્ય જોખમો:
આ માખીઓ બેક્ટેરિયા, ફંગસ અને અન્ય સંક્રમણો ફેલાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, ખાસ કરીને જો તેઓ માનવ ખોરાક અથવા આરોગ્યદાયક સામાન પર આવે.
તેઓ મરી ગયેલાં પ્રાણીઓમાં રહેતા હોવાથી, તેમના દ્વારા ઉઠાડવામાં આવતા ફંગલ અને બેક્ટેરિયલ સંક્રમણો ખતરનાક હોઈ શકે છે.
નાશ:
ભયંકર માખીઓથી બચવા માટે, ઘરમાં સ્વચ્છતા જાળવવી, ગંદગી દૂર રાખવી અને ખોરાકને સારી રીતે ઢાંકીને રાખવું જરૂરી છે.
આ ઉપરાંત, માખીઓને ટકરાવવા માટે પેસ્ટિકાઇડ અને અન્ય નિયંત્રણ પગલાં પણ લેવામાં આવી શકે છે.
ભયંકર માખીઓ ન ફક્ત ગંદગીને આકર્ષે છે, પરંતુ આરોગ્ય માટેના જોખમોનું સર્જન પણ કરી શકે છે, તેથી તેને નિયંત્રિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.
ફળ માખી
ફળમાખી, જેને વૈજ્ઞાનિક રીતે Drosophila melanogaster તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, એ એક નાનકડી કીડો છે જે ખાસ કરીને ફળો અને ખોરાકમાં સળવળતી હોય છે. તે વૈજ્ઞાનિક સંશોધનમાં પણ ખૂબ ઉપયોગી માનવામાં આવે છે.
ઓળખાણ:
આકાર: ફળમાખીનો આકાર અંદાજે 2-4 મિમી હોય છે.
રંગ: આડેધરે સફેદ અને કાળી રંગના સમૂહમાં જોવા મળે છે.
પાંખ: તેમના પાંખ પારદર્શક અને ખૂબ જ નાજુક હોય છે.
સ્વભાવ:
ફળમાખી મુખ્યત્વે મધ્યમ અને પક્વ ફળો, ભોજનમાં મીઠાશ, અને ખોરાકના અવશેષો પર નિર્ભર રહે છે.
તેઓ સામાન્ય રીતે જૂથોમાં જોવા મળે છે, અને એ જ કારણે વધુની વધુ ઇનફેક્શનનું કારણ બની શકે છે.
જીવનચક્ર:
ફળમાખીનો જીવનચક્ર લગભગ 10-14 દિવસ સુધી ચાલે છે.
તે પોતાના અંડાંને પોષક ફળોમાં મૂકે છે, અને આ અંડાંમાંથી પોપા અને પછી પુખ્ત માખીઓની રચના થાય છે.
આરોગ્ય જોખમો:
ફળમાખી સામાન્ય રીતે માનવ આરોગ્ય માટે મોટી જોખમ નથી, પરંતુ તેઓ ખોરાકમાં સંક્રમણ અને નાશ કરી શકે છે.
ફળમાખીઓ કેટલીકવાર કાળી બીમારીઓ ફેલાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, જો કે તે માનવ આરોગ્ય માટેનો મુખ્ય જોખમ નથી.
નાશ:
ફળમાખીઓને રોકવા માટે, ઘરોમાં નિયમિત રીતે સફાઈ અને ખોરાકને ઢાંકીને રાખવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
તેમ જ, મીઠા અને સ્રાવ વાળા ખોરાકના અવશેષો દૂર કરવા જોઈએ.
ફળમાખી માનવ જીવનમાં એક પ્રકારની પ્રકૃતિની નૈસર્ગિક સાથે જ છે, અને તે વૈજ્ઞાનિક સંશોધન માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
Comments
Post a Comment